top of page
Plan de travail 1-8.png

08 MAYU 1945: XERRAṬA, SṬIF D GALMA UGINT TATUT.

Ass n 08 di mayu 1945 ad yeqqim ireṣṣa deg wallaɣ n yal yiwen d yiwet. Ass n 08 di mayu 1985 d aktay n yiwet n tmecreḍt ur yezmir umdan ad yessussem fell-as xas ma zrin iseggasen. Tidyanin n Sṭif, Xerraṭa d Galma sneɛtent-d udem n unekcam afṛansis d tsertit-is ur yessinen ara talwit d yizerfan n umdan mi ara d-taweḍ ɣer nnefɛ-is. Ass n 08 di mayu 1945 , idammen n yizzayriyen uzlen d isaffen.


Ṭṭrad agreɣlan wis sin yekfa, Lalman tanaẓit teɣli. 06 n yiseggassen n umennuɣ d yimenɣi gar tmura timeqqranin , mačči d lgirra n yiɣeṛfan maca d lgirra tamnubdant. Di Lpari neɣ di Birlin , di Musku neɣ di Wacinṭun imdanen ffɣen-d ad maggren talwit u ad ttun ṭṭrad i d-yenɣan nnig n 50 d amelyun n yimdanen deg umaḍal.


Izzayriyen ffɣen-d diɣen s iberden, s wanayen n tmura irebḥen ṭṭrad-a agreɣlan akked wanay azzayri. Izzayriyen ḍemɛen s taggara n lgirra-a, ad d-tawi azarug i tmurt imi aṭas n yizzayriyen i d-yellan deg unnar n umennuɣ mgal Lalman d tmura yeddan yid-s.


Di temdint n Sṭif , yiwet n tseglit anda zwaren yiskutiyen tejba ad tessers tamuqint n yijeǧǧigen, d tajmilt i yizzayriyen yeɣlin di ṭṭrad-a. Anebdad n Qsenṭina , Lestrade-Carbonnel, yesswel-d i yiɣallen n teɣlist ad sxedmen leslaḥ ma yella win i d-yerfɣen s wanay azzayri. Deg yiskutiyen-nni i d-yeffɣen yella yilemẓi Buzid Saɛid i d-yeddmen anay azzayri. Iɣallen n tɣellist wwtent s ṛsas, din din yeɣli, yemmut. S tedyant-a, tanekra tuɣ akk asamar n tmurt , imdanen refden-d anay azzayri, ttsuɣun tilelli d uzarug i Lezzayer.


Fransa tger-d igen-is deg unnar, ula d iserdasen ilalmaniyen d iṭelyaniyen yettwaḥebsen ddan, wwin-ten ad nɣen deg yizzayriyen. Xerraṭa, Galma d Sṭif d tid i d-yettwaḥuzan mliḥ maca igen n Fransa yewwet deg waṭas n temnaḍin deg usamar n tmurt. Uṭṭun n wid yettwanɣen meqqaṛ, si tama n tezzayrit, fkan-d uṭṭun n 45000 ma si tama n Fransa , ajiniṛal Duval yefka-d uṭṭun n 7500 n wid yettwanɣan. Uṭṭun-a i d-tefka Fransa d win tessuli ar 15000 mi i d-yemmeslay uneɣlaf n daxel n Fṛansa di lqamṛa (amni), di yulyu 1945.


08 mayu 1945 d tamsirt n umennuɣ n uɣṛef yugin tudert n ddel. Γas ma yella Lezzayer tewwi azarug-is di 1962, maca aɣṛef ur yufi ara talwit. Di 16 fuṛaṛ 2019 , tiɣṛi n 08 di mayu 1945 tessawel-d i uɣṛef ad yeddem abrid n tegrawla.


AƐmeṛ BENḤEMMUC (Amar BENHAMOUCHE)


Amawal ( Lexique) : 01) Aktay: souvenir 02) Tamnubdant: impérialiste 02-01) Tamnubda: impérialisme 03) Azarug: indépendance 04) Anebdad: préfet 05) Igen: armée

 
 
 

Posts récents

Voir tout

Comments


bottom of page